-
Słowniczek
Tutaj znajdziesz objaśnienia niektórych pojęć używanych w modelarstwie.
Zestawy modeli :
KIT - model w częściach do samodzielnego montażu i konfiguracji. W opakowaniu nie ma elektroniki. Używana jest też nazwa "tartak" i odnosi się do modeli drewnianych.
ARF/RR/RR+/PnP - modele wstępnie złożone. Mogą posiadać częściowe wyposażenie elektroniczne, takie jak serwa czy silnik, nie posiadają jednak nadajnika, odbiornika i zazwyczaj też zasilania.
RTF/RTR - Modele w pełni złożone, gotowe do jazdy lub lotu po wyjęciu z opakowania. Są zmontowane i wyposażone we wszystkie niezbędne elementy, takie jak aparatura, odbiornik, serwa, silnik, regulator i inne drobiazgi. Często jednak wymagają dokupienia akumulatora i ładowarki.
Nadajniki ( radia, aparatury ) :
TX - czyli nadajnik.
APARATURA PISTOLETOWA - to nadajnik do samochodów i łodzi. Posada sterowanie za pomocą obrotowej kierownicy, spustu i dodatkowych przełączników, a jej kształt przypomina pistolet.
APARATURA DRĄŻKOWA - posiada dwa drążki ( zwane gimbalami ) do sterowania położeniem modelu oraz mocą silnika. Dodatkowo wyposażona w mniej lub więcej przełączników i obrotowych potencjometrów do sterowania wyposażeniem dodatkowym lub ustawieniami. Jest to najbardziej uniwersalny typ nadajników pozwalający na sterowanie samolotami, dronami, helikopterami, samochodami, czołgami, łodziami i robotami.
MODE 1 - aparatura drążkowa, w której prawy drążek reguluje obroty silnika.
MODE 2 - aparatura drążkowa, w której obrotami silnika steruje lewy drążek.
APARATURA KOMPUTOEROWA - wyposażona jest w mini komputer ( zazwyczaj z wyświetlaczem ) pozwalający na zaawansowane ustawienia sterowaniem.
Funkcje nadajników:
EPA - możliwość określenia punktu końcowego wychylenia serwa.
ABS - w aparaturach samochodowych funkcja hamowania pulsującego, zapobiegająca blokowaniu kół.
REVERS - zmiana kierunku działania serwa.
TRYMERY - korekta punktu centralnego serwa.
SUBTRIM - precyzyjne ustawianie punktu zerowego serwa.
MIKSERY - możliwość łączenia i programowania sterowania kanałów nadajnika. Indywidualne lub fabrycznie oprogramowane, np. do sterowania usterzeniem DELTA, V-Tail czy cykliką śmigłowca. Stosowane są również w modelach samochodów ze sterowaniem wieloma osiami.
KRZYWE - możliwość programowania przebiegu sygnału w stosunku do wychylenia drążka.
SERVO SPEED - możliwość ustawienia czasu jaki potrzeba serwu do zmiany położenia od zera do pełnego wychylenia.
CYKLIKA - wstępnie zaprogramowane różne typy głowic helikopterów.
EXPO - ustawienie wychylenia serwa w stosunku do wychylenia drążka.
DUAL RATE - ograniczenie pełnego wychylenia serwa w stosunku do pełnego wychylenia drążka.
FAIL SEFE - programowalny nadawany sygnał ( np. silnik stop i skręt w lewo ) na wypadek utraty zasięgu lub innej awarii połączenia.
TIMER - stoper pozwalający na odmierzanie czasu. mogą być wyzwalane przyciskiem lub programowane na ruch trążka.
S.BUS - możliwość sterowania wielu serw jednym sygnałem ( kanałem ) odbiornika.
HOLD/THROTLE CUT - funkcja wyłączania silnika spalinowego lub elektrycznego, jednym przyciskiem. Przy silnikach elektrycznych zapobiega też przypadkowemu uruchomieniu silnika, co zwiększa bezpieczeństwo.
TELEMETRIA - przekazywane na odległość dane dotyczące stanu modelu ( napięcie akumulatorów, obroty silnika, prędkość, wysokość, itp. )
SLIDER- są to dodatkowe, obrotowe manetki po bokach aparatury. mogą proporcjonalnie sterować przypisanym kanałem lub wpływać na miksery.
FHSS, FASSTest, HOTT, ACCESS, ELRS, DSMX itp. - są to nazwy protokołów nadawanego sygnału. Ważne jest aby nadajnik i odbiornik posługiwały się takim samym protokołem, inaczej się nie połączą.
TRAINER/FUNKCJA TRENERA - pozwala na spięcie dwóch aparatur w trakcie nauki latania. Pozwala to trenerowi na przejęcie kontroli nad modelem w niebezpiecznej sytuacji. Połączenie odbywa się poprzez kabel lub bluetooth.
Odbiorniki :
RX - czyli odbiornik.
S.BUS - przesyłają sygnał wszystkich kanałów jednym kablem. Występują S.BUS, S.BUS2, IBUS, SUMD, CROSSFIRE, i inne.
PWM - każdy kanał posiada swoje indywidualne wyjście. Mogą posiadać jeden wspólny kanał S.BUS.
MIKRO - przeznaczone do małych modeli jak drony lub małe helikoptery. Zazwyczaj w technologii S.BUS.
TELEMETRYCZNE - wyposażone w funkcję przesyłania danych telemetrycznych.
GYRO/ŻYROSKOPOWE - posiadają wbudowany moduł stabilizacji.
DIVERSITY - wyposażone są w "dwa odbiorniki" i dwie anteny. Oprogramowanie wybiera ten z lepszym sygnałem. Anteny należy rozmieścić pod kątem 90 stopni.
SATELITA - dodatkowy odbiornik, który można zamontować w innej części modelu. Zwiększa stabilność sygnału.
BIND/BINDOWANIE - to połączenie, przypisanie cyfrowe nadajnika z odbiornikiem.
Serwomechanizmy:
ANALOGOWE - wychylenie serwa ustawiane jest za pomocą potencjometru, który cały czas koryguje położenie dopasowując do podawanego sygnału. Powoduje to ciągłe mikro drgania i precyzja punktu zero też nie jest idealna. Nie polecane do helikopterów. Zaletą jest cena.
CYFROWE - wychylenie jest obsługiwane cyfrowo i sterowane mikroprocesorem co zapewnia dużą stabilność, szybkość i precyzję.
MIKRO - rozmiar serw najmniejszych, do mikro modeli. Mikro rozmiar, mała moc, minimalna waga.
MINI - wymiary około 12,5mm x 23mm x 27mm ( mogą różnić się w zależności od producenta i modelu ). Waga od 5 do ponad 20 gramów. Moment obrotowy od 0,8 do nawet 12 kg/cm. Stosowane w małych samolotach, helikopterach, łodziach i samochodach.
MIDI - głównie stosowane jako serwa ogonowe helikopterów. Wymiary około 15mm x 36mm x 28mm. Waga ok. 35 gramów.
STANDARD/STD - serwa o wymiarach około 20mm x 40mm x 40mm ( wymiary mogą się nieznacznie różnić w zależności od producenta i modelu ). Cięższe, około 56 gram, mają duży moment obrotowy - od 3 do nawet 70 kilogramów/cm.
MAXI - Pozotałe, największe serwa o dużej mocy. Stosowane w dużych samochodach i łodziach. Waga ok 200 gramów.
NISKOPROFILOWE - charakteryzują się obniżoną wysokością, co pozwala na zastosowanie ich w ograniczonych przestrzeniach. Mogą być we wszystkich rozmiarach.
MOMENT OBROTOWY - siła z jaką ramię serwomechanizmu wykonuje swoją pracę. Wartość podaje się w kilogramach.
SPEED/SZYBKOŚĆ - czas jaki serwo potrzebuje na obrót ramienia od centralnego położenia do pełnego wychylenia ( zazwyczaj jest to od 0 do 60 stopni ). Podawany w sekundach.
Podzespoły modeli:
FC - Kontroler lotu. Mikrokomputer z żyroskopami i możliwością podłączenia zewnętrznych urządzeń, takich jak odbiornik ESC, GPS, kamera, buzzer czy LEDy. Może być wyposażony w HUD, czyli nakładanie danych dotyczących lotu na obraz z kamery FPV.
ESC - regulator obrotów silnika.
STACK - zestaw FC i ESC. Może być zintegrowany na jednej płytce - AIO (all in one)
ŻYROSKOP/GYRO - urządzenie do stabilizacji obrotu za pomocą ingerencji w nadawany sygnał. Jednoosiowy stosowany jest w autach i helikopterach z flybarem. Wieloosiowy jest stosowany do stabilizacji modeli samolotów, dronów i helikopterów flybarless.
STEROWNIK FLYBARLESS - żyroskop 3D do stabilizacji i kontroli lotu helikopterów.
VTX - nadajnik sygnału wideo analogowy lub cyfrowy. System analogowy ma niskiej jakości obraz, ale małe opóźnienie. Cyfrowy musi okupić dobrą jakość obrazu większym opóźnieniem.
GIMBAL - stabilizator kamery. 2D lub 3D. Stabilizuje kamerę aby uniezależnić ją od wibracji i ruchu modelu.
LED - oświetlenie modelu, często z możliwością sterowania kolorem i sekwencją.
GPS - urządzenie do pozycjonowania modelu za pomocą sygnału satelit nawigacyjnych.
Akumulatory:
mAh - pojemność akumulatora. Im wyższa wartość tym dłużej może oddawać prąd, ale rośnie też jego masa.
xS - ilość ogniw w akumulatorze. Stosuje się najczęściej od 1S do 6S, ale występują też wyższe wartości.
xC - wartość zależna od pojemności akumulatora. Wskazuje ile Amperów może akumulator oddać w czasie rozładowania i przyjąć w czasie ładowania ( np. akumulator 1500mAh 100C ( 1,5 x 100 ) pozwala na rozładowanie 150A.
xCELL/xOGNIW - ilość pojedynczych akumulatorów ( ogniw ) połączonych w jeden pakiet. Pojemność ogniw zależy od ich budowy. Ogniwa NiMH i NiCd posiadają 1,2V, a ogniwa Li-Pol i Li-Ion po 3,7V, Li-Fe mają 3,2V. Te wartości się sumują.
Budowa modeli :
Drony (multikoptery):
FREESTYLE/RACE - drony zwartej budowy, najczęściej w kształcie foremnego X, mają dużą moc i pozwalają na szybki lot i dużą zdolność akrobacyjną.
CINEWHOOP/CINEDRONE - posiadają napę tunelowy pozwalające na stabilny spokojny lot. Idealne do nagrywania filmów. Tunele napędu chronią śmigła w ciasnych miejscach, ale są znacznie głośniejsze od dronów klasycznych.
LONG RANGE - ramy tych dronów są dłuższe, dostosowane do dużych śmigieł i pozwalają na dalekie i długie loty.
TOOTHPICK - małe, mocne choć filigranowe i lekkie konstrukcje zbliżone do freestyle. Od 1 do 3 cali, choć bywają nawet 5 calowe.
Helikoptery:
FLYBAR - śmigłowce posiadające wspomagające sterowanie dodatkowe łopaty na drążku poprzecznym głowicy.
FLYBARLESS - modele ze sterowaniem tylko łopatami głównymi. Wymagają sterownika ( miksera żyroskopowego ) flybarless.
CCPM - Cyfrowo synchronizowane sterowanie tarczą głowicy.
DIRECT DRIVE - oś wirnika jest połączona bezpośrednio z silnikiem bez przekładni.
Samochody:
FD - napęd przedni
2WD - napęd na tylne koła
4WD/4x4 - napęd na wszystkie koła
ON ROAD - samochody szosowe. Mają mały prześwit i nadają się do szybkiej jazdy po równym terenie.
OFF ROAD - modele przeznaczone do jazdy po nierównym terenie i różnego rodzaju podłożu
CRAWLER - specjalna grupa modeli do powolnej i precyzyjnej jazdy w najtrudniejszym terenie. Idealne do nadwozi redukcyjnych.
Samoloty:
SZYBOWIEC/GLIDER - samolot bez napędu wykorzystujący do lotu powietrze wstępujące.
MOTOSZYBOWIEC - model o dużej nośności skrzydeł, jak szybowiec, ale wyposażony dodatkowo w napęd wspomagający
DELTA/LATAJĄCE SKRZYDŁO - model sterowany tylko poprzez sterowe płaszczyzny skrzydeł. Nie posiada ogona. Wymaga odpowiednich mikserów aparatury.
V-TAIL/MOTYL - modele ze sterem ogonowym w kształcie litery V. Wymagają odpowiednich mikserów aparatury.
KACZKA - posiada skrzydła z tyłu, a statecznik poziomy przed skrzydłami.
EPP/ELAPOR - są to różne rodzaje pianek z których są budowane kadłuby modeli. Charakteryzują się dużą odpornością na uszkodzenia i łatwością napraw.
AILERONS/LOTKI - stery na skrzydłach odpowiadające za przechył lewo-prawo.
FLAPS/KLAPY - powierzchnie na skrzydłach służące do zwiększenia siły nośnej przy niskich prędkościach lub jako hamulec aerodynamiczny.
RUDDER/STER KIERUNKU - odpowiadają za obrót wokół osi pionowej, czyli skręcanie.
ELEVATOR/STER WYSOKOŚCI - pochylają maszynę wokół osi poziomej-poprzecznej. Czyli nos w górę lub w dół.
Silniki (motory):
BRUSHED/SZCZOTKOWE - posiadają grafitowe szczotki przekazujące prąd elektryczny do obracającego się wirnika z uzwojeniem. Potrzebują odpowiedniego regulatora obrotów - ESC. Podłączane są dwoma przewodami.
BRUSHLESS/BEZSZCZOTKOWE - tu obracają się magnesy, za to zwoje są statyczne. Silniki takie potrzebują odpowiedniego regulatora obrotów - ESC z falownikiem. Podłączane są trzema przewodami.
RPM - liczba obrotów osi silnika na minutę.
xkV - ilość RPM mnożona przez ilość podawanych Voltów ( np. 1000kV przy 3S 11,1V to 11100 RPM )
240, 380, 540, 550, 600 - klasy wymiarów silników szczotkowych. Najczęściej stosowane są obecnie silniki 540 w samochodach zdalnie sterowanych.
xT - tym symbolem oznaczana jest ilość zwoi w silniku szczotkowym. Im mniejsza ilość zwoi tym większe obroty, ale mniejszy moment obrotowy. Silniki 80T - 35T stosowane są w modelach ciężarówek i crawlerach. 27T-21T to fabrycznie stosowane silniki w modelach off-road i on-road. Silniki 17T-5T pozwalają na bardzo szybką jazdę.
OUTRUNNER - to silniki bezszczotkowe w których obraca się całą obudowa ( dzwon ) wraz z osią silnika. Mocowanie znajduje się na statorze. Przeważnie stosowane są w helikopterach, dronach i samolotach.
INRUNNER - silnik bezszczotkowy ze stałą obudową i obracającym się wirnikiem wewnątrz. Najczęściej napędzają modele samochodów i łodzi.